Waarom besloten jullie met kennistoetsen te werken?

We wilden beter kunnen volgen hoe het leren bij BOL-studenten Maatschappelijke zorg en Vitaliteitsbegeleider verloopt. De kennistoetsen van deKennistestbank leken ons een uitstekend middel om zo precies mogelijk vast te stellen wanneer deze niveau-3-studenten klaar zijn voor hun examen.

Wat zit daar achter?

We waren al een tijdje van plan leereenheden in het curriculum in te bouwen. Waarom? Nou, neem bijvoorbeeld dagbesteding. Onder dat parapluutje volgden studenten de vakken muziek, drama, sport en spel en beeldende vormgeving. Er was wel een zeker verband tussen die vakken maar er bleven toch teveel losse stukjes. Dat wilden we met leereenheden zo verbeteren dat we het rugzakje van studenten kunnen vullen met alle kennis en vaardigheden die ze nodig hebben als ze op stage gaan.

Wat moest daarvoor veranderen?

We wilden af van de situatie waarbij de student tien weken een les volgt en dan de eindtoets doet. We bedachten dat je met formatief toetsen meer leer- en meetmomenten kunt inbouwen. En dat je studenten kunt laten zien waarom zij dingen moeten leren en doen. Het is als met rijles. Je mag pas examen doen als je ook de theorie onder de knie hebt.

Wat is er inmiddels veranderd?

We hebben leereenheden geïntroduceerd die gebaseerd zijn op de examens. Elke leereenheid werkt dus toe naar een examen. Met deze leereenheden zijn drie klassen, samen zo’n 70 studenten, met kennistoetsen aan het leren. Om een ‘instapmoment’ te creëren maken zij eerst een kennistoets. Stel dat een student daarbij 20% goed scoort. Dan hebben we een indruk van wat die student aan kennis heeft en wat er nog geleerd moet worden. Je moet het zo zien, de niveau-3-student is een doener. Dat is mooi, maar soms ook lastig. Zij kunnen zich dingen die ze een tijd geleden hebben geleerd vaak niet meer voor de geest halen. Een kennistoets werkt dan vaak als een geheugenopfrisser.

Mogen studenten een toets herhalen?

Zo vaak als ze willen. Kennisvragen die niet goed beantwoord zijn komen steeds weer in  een andere vorm terug. Als de student op die manier leert wordt dat zichtbaar in een stijgende score. Die groei kan ik als docent nauwkeurig volgen. En zie ik dat een student een bepaalde vraag alsmaar niet goed beantwoordt ga ik met haar of hem kijken wat daaraan te doen is. Ze moeten allemaal goed voorbereid op stage gaan.

Wat verwacht je van de stage?

Wij hopen natuurlijk dat ze in de praktijk het nut zien van de kennis die ze in de loop van drie jaar hebben opgedaan. En dat de BPV-instelling verschil ziet tussen deze stagiaires en studenten die nog niet met kennistoetsen konden leren.

Wat vinden studenten van deze manier van leren?

De meeste denken: ik moet dat examen halen, anders kan ik niet door. Maar zo af en toe is er een student die geen genoegen neemt met een score die net voldoende is. Die blijft dus de toets herhalen tot zij of hij een hoger score heeft bereikt. Hoe studenten de daarvoor benodigde kennis verwerven vinden we minder belangrijk. Ze maken de toetsen in de klas en als ze daar met elkaar over willen praten, best. Willen ze een boek of iets anders gebruiken, ook goed. Ik weet niet hoeveel lol ze met hun manier van leren hebben, maar als je steeds hoger scoort, dan maakt je dat natuurlijk wel vrolijk.

Heb je als docent ook iets geleerd?

Zeker, ik ben bewuster bezig met wat er geëxamineerd wordt. Ik let erop dat studenten zich met mijn lessen goed kunnen voorbereiden op het examen. Dat maakt het lesgeven efficiënter. Bovendien kan ik, als het gaat om kennis van de theorie, goed zien wanneer een student klaar is voor het examen. Volgens mij maakt dat deze kennistoetsen een waardevol leermiddel.

November 2021